کپسولیت چسبنده چیست؟
کپسولیت چسبنده، شانه یخ‌زده یا شانه منجمد (frozen shoulder یا Adhesive capsulitis) با درد و سفتی در مفصل شانه همراه است و به تدریج منجر به محدودیت حرکت در این مفصل می‌شود. فیزیوتراپی و داروهای ضد التهابی نقش مهمی در درمان این بیماری دارند. در موارد شدیدتر ممکن است پزشکان ارتوپدی جراحی را نیز پیشنهاد کنند. افراد بین ۴۰ تا ۶۰ سال بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. شانه یخ‌زده می‌تواند انجام کارهای روزمره مانند لباس پوشیدن یا برس زدن مو را با مشکل مواجه کند، به همین دلیل توانایی کاهش کیفیت زندگی بیمار را دارد. با مطالعه این مقاله با کپسولیت چسبنده، علت و راه‌های درمان آن بیشتر آشنا می‌‌شوید.
بیماری کپسولیت چسبنده چیست؟
کپسول شانه از استخوان‌های بازو، کتف و ترقوه تشکیل شده است و از انواع مفصل‌های گوی و کاسه‌ای بهشمار می‌رود. در فضای مفصلی آن مایعی به نام سینوویال وجود دارد که از سایش بین استخوان‌ها جلوگیری می‌کند و در عین‌حال باعث حرکت روان مفصل می‌شود. در شانه یخ‌زده سطح این ماده کاهش می‌یابد و منجر به ضخامت و سفتی کپسول شانه می‌شود. این آسیب نیز زمینه را برای محدودیت حرکت مفصل فراهم می‌کند. این بیماری به تدریج ایجاد می‌شود و می‌تواند یک یا هر دو شانه را تحت تاثیر قرار دهد.
مراحل شانه یخ‌زده چیست؟
پزشکان ارتوپدی برای این بیماری مراحل زیر را در نظر می‌گیرند:
- مرحله انجماد یا یخ زدن شانه: در این مرحله بیمار درد و سفتی شانه را تجربه می‌کند. با پیشرفت بیماری دامنه حرکتی مفصل نیز کاهش می‌يابد.
- مرحله یخ‌زدگی: اغلب بیماران در این مرحله درد ندارند اما سفتی و محدودیت دامنه حرکتی در مفصل شانه بوضوح دیده می‌شود. بیشتر بیماران در این مرحله انجام فعالیت‌های روزمره را چالش‌برانگیز می‌دانند.
- مرحله ذوب یا باز شدن یخ: در این مرحله شانه منجمد به تدریج تحرک خود را بدست می‌آورد، اگرچه روند آن می‌تواند کُند باشد و ممکن است چند ماه تا چند سال طول بکشد.
علت کپسولیت چسبنده چیست؟
پزشکان علت دقیق شانه منجمد را نمی‌دانند اما معتقدند فاکتورهای زیر در بروز آن نقش دارند:
- التهاب: التهاب کپسول شانه نقش کلیدی در بروز این بیماری را دارد. التهاب می‌تواند منجر به ضخیم شدن و سفت شدن کپسول شود و حرکت شانه را محدود کند.
- بی‌تحرکی: عدم استفاده از مفصل شانه به دلیل آسیب، جراحی، شرایط خاص پزشکی و حتی سبک زندگی نادرست می‌تواند منجر به بروز این بیماری شود. بی‌تحرکی شانه برای مدت طولانی باعث چسبندگی (بافت اسکار) در داخل کپسول مفصلی و محدودیت در حرکت می‌شود.
- شرایط پزشکی: بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، اختلالات تیروئید، بیماری‌های قلبی عروقی و بیماری‌های خود ایمنی خطر ابتلا به شانه یخ‌زده را افزایش می‌دهند. همچنین پزشکان متخصص زنان معتقدند تغییرات هورمونی در زنان نیز می‌توانند در بروز این بیماری موثر باشند. برای پزشکان به‌طور دقیق مشخص نیست که چگونه این بیماری‌ها می‌توانند باعث کپسولیت چسبنده شوند، اما به‌نظر می‌رسد التهاب و تغییرات در بافت‌های همبند دلیل اصلی آن است.
علائم کپسولیت چسبنده چیست؟
درد و کاهش دامنه حرکتی مفصل شانه از مهم‌ترین نشانه‌های این بیماری بهشمار می‌رود. گاهی اوقات شدت درد آنقدر زیاد است که خواب شبانه را مختل می‌کند. با پیشرفت بیماری از شدت درد کاسته می‌شود و حتی در حالت استراحت ممکن است هیچ دردی را حس نکنید اما دامنه حرکتی مفصل به‌طور محسوسی کاهش می‌یابد.
درمان کپسولیت چسبنده شانه چیست؟
فیزیوتراپی و داروهای ضد درد در صف اول درمان سریع شانه یخ‌زده هستند. فیزیوتراپیست با استفاده از تکنیک‌هایی مانند تمرین‌درمانی، الکتروتراپی، ماساژ، کمپرس سرد و گرم و منوال تراپی به بیمار کمک می‌کند. هدف فیزیوتراپی کاهش درد و پیشگیری از عود بیماری است.
در موارد بسیار نادر جراحی به عنوان یک راه‌حل موثر برای درمان پیشنهاد می‌شود. در جراحی پزشک بافت اسکار را از مفصل خارج می‌کند تا مفصل شانه دامنه حرکتی خود را بدست آورد.
همچنین اگر بیمار با بیماری‌های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید مواجه باشد، ممکن است دکتر روماتولوژی با تجویز آزمایش‌های خاص راه‌کارهای دیگری را برای درمان پیشنهاد کند.
برای درمان سریع شانه یخ‌زده به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
پزشکان متخصص ارتوپدی و فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند در تشخیص و درمان کپسولیت چسبنده به شما کمک کنند. درمانکده سایت نوبت دهی مطب پزشک است که با استفاده از خدمات آن می‌توانید در کوتاه‌ترین زمان از بهترین پزشکان متخصص در تهران نوبت مشاوره یا ویزیت بگیرید.